Siemens PLC'de Sayıcılar Nasıl Kullanılır?

PLC'ler, endüstriyel otomasyon sistemlerinde geniş bir kullanım alanına sahiptir. Siemens PLC, endüstride en yaygın kullanılan PLC markalarından biridir. Siemens PLC'lerin önemli özelliklerinden biri de sayıcı (counter) fonksiyonlarıdır. Bu yazıda Siemens PLC'deki sayıcıların nasıl çalıştığını ve hangi uygulamalarda kullanıldığını inceleyeceğiz.

Sayıcı (Counter) Nedir?

Sayıcılar, giriş sinyallerini sayarak belirli bir sayıya ulaştığında çıkış veren bileşenlerdir. Bir sayıcı, giriş sinyallerindeki yükselen veya alçalan kenarları tespit ederek bu olayları sayar. PLC'lerde kullanılan sayıcılar genellikle aşağıdaki üç ana kategoride incelenir:

CTU (Count Up): Yukarı doğru sayan sayıcı.

CTD (Count Down): Aşağı doğru sayan sayıcı.

CTUD (Count Up/Down): Hem yukarı hem de aşağı doğru sayabilen sayıcı.

1. CTU (Yukarı Sayıcı)

Yukarı sayıcı (CTU), giriş sinyali her yükseldiğinde sayımı bir artırır. Belirli bir hedef değere ulaştığında çıkış verir. Örneğin, bir üretim hattında geçen ürünlerin sayılmasında kullanılabilir.

CTU Komutunun Parametreleri:

• CU (Count Up): Sayma sinyali (genellikle bir giriş butonuna bağlanır).
• PV (Preset Value): Sayıcının ulaşması gereken önceden belirlenmiş değer.
• CV (Current Value): Sayıcının o anki değeri.
• Q (Output): Hedef değere ulaşıldığında aktif olan çıkış.
• R (Reset) : Sayıcıyı resetlemek için kullanılır.

Kullanım Örneği:

Bir konveyör bant sisteminde, her ürün geçtiğinde bir sensör sinyal gönderir ve CTU her sinyalde sayımı bir artırır. Sayıcı belirli bir sayıya ulaştığında konveyör bandı durdurulabilir ya da alarm sinyali gönderilebilir.

2. CTD (Aşağı Sayıcı)

Aşağı sayıcı (CTD), giriş sinyali her yükseldiğinde sayımı bir azaltır. Genellikle stok kontrol veya malzeme sayma işlemlerinde kullanılır.

CTD Komutunun Parametreleri:

• CD (Count Down): Sayma sinyali.
• PV (Preset Value): Başlangıç sayım değeri.
• CV (Current Value): Mevcut sayım değeri.
• Q (Output): Sayıcı sıfıra ulaştığında aktif olan çıkış.
• LD (Load): Sayıcının mevcut değeri önceden ayarlanmış olan PV'ye yükler.

Kullanım Örneği:

Bir depodaki malzemeler çıkış yaptığında, her çıkışta bir sinyal gönderilir ve CTD bu sinyalleri sayarak stok miktarını azaltır. Malzeme miktarı sıfıra ulaştığında, bir uyarı verilebilir veya yeniden stok siparişi otomatik olarak tetiklenebilir.

3. CTUD (Çift Yönlü Sayıcı)

CTUD, hem yukarı hem de aşağı sayabilen bir sayıcıdır. Çift yönlü sayıcılar, genellikle ileri ve geri hareket eden mekanizmalarda veya döngüsel proseslerde kullanılır. Hem artan hem de azalan sayımların gerektiği durumlar için uygundur.

CTUD Komutunun Parametreleri:

• CU (Count Up): Yukarı sayma sinyali.
• CD (Count Down): Aşağı sayma sinyali.
• PV (Preset Value): Başlangıç değeri.
• CV (Current Value): Mevcut sayım değeri.
• R (Reset): Sayıcıyı sıfırlayan giriş.
• Q (Output): Sayım değeri belirlenen sınır değerlere ulaştığında aktif olan çıkış.
• LD (Load) : Sayıcıya direkt PV değerini yükler.

Kullanım Örneği:

Bir asansör sisteminde, her kat için yukarı veya aşağı gidildiğinde CTUD kullanılarak hareket sayısı hesaplanabilir. Asansör yukarı çıkarken yukarı sayıcı devreye girerken, aşağı inerken aşağı sayıcı kullanılır.

Siemens PLC'de Sayıcıların Kullanım Alanları

Sayıcılar, endüstriyel otomasyon sistemlerinde oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bazı yaygın uygulamalar şunlardır:

1. Üretim hattı izleme: Üretim bandından geçen ürünlerin sayılması.
2. Depolama ve stok kontrolü: Ürün veya malzemelerin giriş ve çıkış hareketlerini izlemek.
3. Paketleme makineleri: Belirli sayıda ürünü paketlemek ve her paketleme döngüsünde sayımı sıfırlamak.
4. Asansör kontrol sistemleri: Katlar arasında yapılan hareketleri sayarak asansör konumunu belirlemek.
5. Döngüsel makineler: Pres makineleri veya baskı makineleri gibi cihazlarda işlem döngülerini saymak.